Pharaoh's First Refusal

וְאַחַ֗ר
wə·’a·ḥar,
בָּ֚אוּ
bā·’ū
went in
מֹשֶׁ֣ה
mō·šeh
、 וְאַהֲרֹ֔ן
wə·’a·hă·rōn,
and Aaron
וַיֹּאמְר֖וּ
way·yō·mə·rū
and said
אֶל־
’el-
、 פַּרְעֹ֑ה
par·‘ōh;
כֹּֽה־
kōh-
אָמַ֤ר
’ā·mar
יְהוָה֙
Yah·weh
אֱלֹהֵ֣י
’ĕ·lō·hê
: יִשְׂרָאֵ֔ל
yiś·rā·’êl,
of Israel :
、 שַׁלַּח֙
šal·laḥ
let go 、
אֶת־
’eṯ-
-
עַמִּ֔י
‘am·mî,
וְיָחֹ֥גּוּ
wə·yā·ḥōg·gū
לִ֖י
to Me
. בַּמִּדְבָּֽר׃
bam·miḏ·bār.
in the wilderness .
וַיֹּ֣אמֶר
way·yō·mer
And said
、 פַּרְעֹ֔ה
par·‘ōh,
מִ֤י
、 יְהוָה֙
Yah·weh
[is] Yahweh
אֲשֶׁ֣ר
’ă·šer
אֶשְׁמַ֣ע
’eš·ma‘
בְּקֹל֔וֹ
bə·qō·lōw,
לְשַׁלַּ֖ח
lə·šal·laḥ
to let go
אֶת־
’eṯ-
-
؟ יִשְׂרָאֵ֑ל
yiś·rā·’êl;
לֹ֤א
not
יָדַ֙עְתִּי֙
yā·ḏa‘·tî
I do know
אֶת־
’eṯ-
-
、 יְהוָ֔ה
Yah·weh,
Yahweh
וְגַ֥ם
wə·ḡam
and
אֶת־
’eṯ-
will I let
יִשְׂרָאֵ֖ל
yiś·rā·’êl
לֹ֥א
not
. אֲשַׁלֵּֽחַ׃
’ă·šal·lê·aḥ.
go .
、 וַיֹּ֣אמְר֔וּ
way·yō·mə·rū,
So they said
אֱלֹהֵ֥י
’ĕ·lō·hê
the God
הָעִבְרִ֖ים
hā·‘iḇ·rîm
of the Hebrews
נִקְרָ֣א
niq·rā
. עָלֵ֑ינוּ
‘ā·lê·nū;
with us .
、 נֵ֣לֲכָה
nê·lă·ḵāh
Let us go 、
、 נָּ֡א
please
דֶּרֶךְ֩
de·reḵ
שְׁלֹ֨שֶׁת
šə·lō·šeṯ
יָמִ֜ים
yā·mîm
、 בַּמִּדְבָּ֗ר
bam·miḏ·bār,
into the desert
וְנִזְבְּחָה֙
wə·niz·bə·ḥāh
לַֽיהוָ֣ה
Yah·weh
– אֱלֹהֵ֔ינוּ
’ĕ·lō·hê·nū,
our God
פֶּ֨ן־
pen-
יִפְגָּעֵ֔נוּ
yip̄·gā·‘ê·nū,
He fall upon us
、 בַּדֶּ֖בֶר
bad·de·ḇer
with pestilence
א֥וֹ
’ōw
or
. בֶחָֽרֶב׃
ḇe·ḥā·reḇ.
with the sword .
וַיֹּ֤אמֶר
way·yō·mer
And said
אֲלֵהֶם֙
’ă·lê·hem
to them
מֶ֣לֶךְ
me·leḵ
the king
、 מִצְרַ֔יִם
miṣ·ra·yim,
of Egypt
、 לָ֚מָּה
lām·māh
why
מֹשֶׁ֣ה
mō·šeh
、 וְאַהֲרֹ֔ן
wə·’a·hă·rōn,
and Aaron
תַּפְרִ֥יעוּ
tap̄·rî·‘ū
אֶת־
’eṯ-
-
הָעָ֖ם
hā·‘ām
the people
؟ מִמַּֽעֲשָׂ֑יו
mim·ma·‘ă·śāw;
לְכ֖וּ
lə·ḵū
. לְסִבְלֹתֵיכֶֽם׃
lə·siḇ·lō·ṯê·ḵem.
to your labor .
וַיֹּ֣אמֶר
way·yō·mer
And said
、 פַּרְעֹ֔ה
par·‘ōh,
הֵן־
hên-
רַבִּ֥ים
rab·bîm
עַתָּ֖ה
‘at·tāh
עַ֣ם
‘am
the people
、 הָאָ֑רֶץ
hā·’ā·reṣ;
of the land
וְהִשְׁבַּתֶּ֥ם
wə·hiš·bat·tem
אֹתָ֖ם
’ō·ṯām
. מִסִּבְלֹתָֽם׃
mis·siḇ·lō·ṯām.

Bricks and Straw

וַיְצַ֥ו
way·ṣaw
פַּרְעֹ֖ה
par·‘ōh
בַּיּ֣וֹם
bay·yō·wm
הַה֑וּא
ha·hū;
אֶת־
’eṯ-
-
הַנֹּגְשִׂ֣ים
han·nō·ḡə·śîm
、 בָּעָ֔ם
bā·‘ām,
of the people
וְאֶת־
wə·’eṯ-
and
、 שֹׁטְרָ֖יו
šō·ṭə·rāw
、 לֵאמֹֽר׃
lê·mōr.
saying
לֹ֣א
תֹאסִפ֞וּן
ṯō·si·p̄ūn
לָתֵ֨ת
lā·ṯêṯ
תֶּ֧בֶן
te·ḇen
לָעָ֛ם
lā·‘ām
the people
לִלְבֹּ֥ן
lil·bōn
to make
、 הַלְּבֵנִ֖ים
hal·lə·ḇê·nîm
brick
כִּתְמ֣וֹל
kiṯ·mō·wl
as
– שִׁלְשֹׁ֑ם
šil·šōm;
before
הֵ֚ם
hêm
יֵֽלְכ֔וּ
yê·lə·ḵū,
let go
וְקֹשְׁשׁ֥וּ
wə·qō·šə·šū
and gather
לָהֶ֖ם
lā·hem
. תֶּֽבֶן׃
te·ḇen.
וְאֶת־
wə·’eṯ-
And
מַתְכֹּ֨נֶת
maṯ·kō·neṯ
the quota
、 הַלְּבֵנִ֜ים
hal·lə·ḇê·nîm
of bricks
אֲשֶׁ֣ר
’ă·šer
הֵם֩
hêm
עֹשִׂ֨ים
‘ō·śîm
תְּמ֤וֹל
tə·mō·wl
、 שִׁלְשֹׁם֙
šil·šōm
תָּשִׂ֣ימוּ
tā·śî·mū
עֲלֵיהֶ֔ם
‘ă·lê·hem,
on them
לֹ֥א
Not
תִגְרְע֖וּ
ṯiḡ·rə·‘ū
– מִמֶּ֑נּוּ
mim·men·nū;
it –
כִּֽי־
kî-
נִרְפִּ֣ים
nir·pîm
. הֵ֔ם
hêm,
עַל־
‘al-
כֵּ֗ן
kên,
הֵ֤ם
hêm
、 צֹֽעֲקִים֙
ṣō·‘ă·qîm
cry out
、 לֵאמֹ֔ר
lê·mōr,
saying
נֵלְכָ֖ה
nê·lə·ḵāh
let us go
נִזְבְּחָ֥ה
niz·bə·ḥāh
[and] sacrifice
. לֵאלֹהֵֽינוּ׃
lê·lō·hê·nū.
to our God .
תִּכְבַּ֧ד
tiḵ·baḏ
הָעֲבֹדָ֛ה
hā·‘ă·ḇō·ḏāh
עַל־
‘al-
on
、 הָאֲנָשִׁ֖ים
hā·’ă·nā·šîm
the men
וְיַעֲשׂוּ־
wə·ya·‘ă·śū-
、 בָ֑הּ
ḇāh;
in it 、
וְאַל־
wə·’al-
and not
יִשְׁע֖וּ
yiš·‘ū
בְּדִבְרֵי־
bə·ḏiḇ·rê-
. שָֽׁקֶר׃
šā·qer.
וַיֵּ֨צְא֜וּ
way·yê·ṣə·’ū
And went out
נֹגְשֵׂ֤י
nō·ḡə·śê
הָעָם֙
hā·‘ām
of the people
、 וְשֹׁ֣טְרָ֔יו
wə·šō·ṭə·rāw,
and their officers
וַיֹּאמְר֥וּ
way·yō·mə·rū
and spoke
אֶל־
’el-
to
、 הָעָ֖ם
hā·‘ām
the people
、 לֵאמֹ֑ר
lê·mōr;
saying
כֹּ֚ה
kōh
אָמַ֣ר
’ā·mar
、 פַּרְעֹ֔ה
par·‘ōh,
אֵינֶ֛נִּי
’ê·nen·nî
I will not
נֹתֵ֥ן
nō·ṯên
לָכֶ֖ם
lā·ḵem
. תֶּֽבֶן׃
te·ḇen.
אַתֶּ֗ם
’at·tem,
、 לְכ֨וּ
lə·ḵū
go 、
קְח֤וּ
qə·ḥū
לָכֶם֙
lā·ḵem
、 תֶּ֔בֶן
te·ḇen,
straw
מֵאֲשֶׁ֖ר
mê·’ă·šer
. תִּמְצָ֑אוּ
tim·ṣā·’ū;
you can find it .
כִּ֣י
אֵ֥ין
’ên
not
. נִגְרָ֛ע
niḡ·rā‘
will be reduced .
מֵעֲבֹדַתְכֶ֖ם
mê·‘ă·ḇō·ḏaṯ·ḵem
. דָּבָֽר׃
dā·ḇār.
- .
וַיָּ֥פֶץ
way·yā·p̄eṣ
הָעָ֖ם
hā·‘ām
the people
בְּכָל־
bə·ḵāl
אֶ֣רֶץ
’e·reṣ
the land
、 מִצְרָ֑יִם
miṣ·rā·yim;
of Egypt
לְקֹשֵׁ֥שׁ
lə·qō·šêš
קַ֖שׁ
qaš
. לַתֶּֽבֶן׃
lat·te·ḇen.
וְהַנֹּגְשִׂ֖ים
wə·han·nō·ḡə·śîm
And the taskmasters
אָצִ֣ים
’ā·ṣîm
、 לֵאמֹ֑ר
lê·mōr;
saying
כַּלּ֤וּ
kal·lū
、 מַעֲשֵׂיכֶם֙
ma·‘ă·śê·ḵem
דְּבַר־
də·ḇar-
י֣וֹם
yō·wm
、 בְּיוֹמ֔וֹ
bə·yō·w·mōw,
by day
כַּאֲשֶׁ֖ר
ka·’ă·šer
as
בִּהְי֥וֹת
bih·yō·wṯ
. הַתֶּֽבֶן׃
hat·te·ḇen.
וַיֻּכּ֗וּ
way·yuk·kū,
שֹֽׁטְרֵי֙
šō·ṭə·rê
בְּנֵ֣י
bə·nê
of the sons
、 יִשְׂרָאֵ֔ל
yiś·rā·’êl,
of Israel
אֲשֶׁר־
’ă·šer-
שָׂ֣מוּ
śā·mū
עֲלֵהֶ֔ם
‘ă·lê·hem,
נֹגְשֵׂ֥י
nō·ḡə·śê
. פַרְעֹ֖ה
p̄ar·‘ōh
of Pharaoh .
、 לֵאמֹ֑ר
lê·mōr;
[and] were asked
מַדּ֡וּעַ
mad·dū·a‘
לֹא֩
not
כִלִּיתֶ֨ם
ḵil·lî·ṯem
חָקְכֶ֤ם
ḥā·qə·ḵem
לִלְבֹּן֙
lil·bōn
כִּתְמ֣וֹל
kiṯ·mō·wl
as
、 שִׁלְשֹׁ֔ם
šil·šōm,
before
גַּם־
gam-
תְּמ֖וֹל
tə·mō·wl
גַּם־
gam-
and
؟ הַיּֽוֹם׃
hay·yō·wm.

The Israelites' Cry

וַיָּבֹ֗אוּ
way·yā·ḇō·’ū,
and came
שֹֽׁטְרֵי֙
šō·ṭə·rê
בְּנֵ֣י
bə·nê
of the sons
יִשְׂרָאֵ֔ל
yiś·rā·’êl,
וַיִּצְעֲק֥וּ
way·yiṣ·‘ă·qū
אֶל־
’el-
to
、 פַּרְעֹ֖ה
par·‘ōh
、 לֵאמֹ֑ר
lê·mōr;
saying
לָ֧מָּה
lām·māh
תַעֲשֶׂ֦ה
ṯa·‘ă·śeh
כֹ֖ה
ḵōh
؟ לַעֲבָדֶֽיךָ׃
la·‘ă·ḇā·ḏe·ḵā.
with your servants ؟
תֶּ֗בֶן
te·ḇen,
אֵ֤ין
’ên
no
נִתָּן֙
nit·tān
、 לַעֲבָדֶ֔יךָ
la·‘ă·ḇā·ḏe·ḵā,
to your servants
– וּלְבֵנִ֛ים
ū·lə·ḇê·nîm
and bricks
אֹמְרִ֥ים
’ō·mə·rîm
、 לָ֖נוּ
lā·nū
to us 、
! עֲשׂ֑וּ
‘ă·śū;
to make !
、 וְהִנֵּ֧ה
wə·hin·nêh
and indeed
עֲבָדֶ֛יךָ
‘ă·ḇā·ḏe·ḵā
、 מֻכִּ֖ים
muk·kîm
[are] beaten
וְחָטָ֥את
wə·ḥā·ṭāṯ
but the fault
. עַמֶּֽךָ׃
‘am·me·ḵā.
[is] in your people .
、 וַיֹּ֛אמֶר
way·yō·mer
But he said
נִרְפִּ֥ים
nir·pîm
אַתֶּ֖ם
’at·tem
– נִרְפִּ֑ים
nir·pîm;
idle
עַל־
‘al-
כֵּן֙
kên
אַתֶּ֣ם
’at·tem
、 אֹֽמְרִ֔ים
’ō·mə·rîm,
say
נֵלְכָ֖ה
nê·lə·ḵāh
let us go
נִזְבְּחָ֥ה
niz·bə·ḥāh
[and] sacrifice
. לַֽיהוָֽה׃
Yah·weh.
to Yahweh .
、 וְעַתָּה֙
wə·‘at·tāh
לְכ֣וּ
lə·ḵū
go
– עִבְד֔וּ
‘iḇ·ḏū,
[and] work
וְתֶ֖בֶן
wə·ṯe·ḇen
לֹא־
lō-
no
יִנָּתֵ֣ן
yin·nā·ṯên
、 לָכֶ֑ם
lā·ḵem;
you
וְתֹ֥כֶן
wə·ṯō·ḵen
and yet the quota
לְבֵנִ֖ים
lə·ḇê·nîm
. תִּתֵּֽנּוּ׃
tit·tên·nū.
וַיִּרְא֞וּ
way·yir·’ū
And saw
שֹֽׁטְרֵ֧י
šō·ṭə·rê
בְנֵֽי־
ḇə·nê-
of the sons
יִשְׂרָאֵ֛ל
yiś·rā·’êl
、 אֹתָ֖ם
’ō·ṯām
[that] they
בְּרָ֣ע
bə·rā‘
、 לֵאמֹ֑ר
lê·mōr;
after it was said
לֹא־
lō-
not
תִגְרְע֥וּ
ṯiḡ·rə·‘ū
מִלִּבְנֵיכֶ֖ם
mil·liḇ·nê·ḵem
דְּבַר־
də·ḇar-
י֥וֹם
yō·wm
. בְּיוֹמֽוֹ׃
bə·yō·w·mōw.
by day .
וַֽיִּפְגְּעוּ֙
way·yip̄·gə·‘ū
And they met
אֶת־
’eṯ-
-
מֹשֶׁ֣ה
mō·šeh
וְאֶֽת־
wə·’eṯ-
and
、 אַהֲרֹ֔ן
’a·hă·rōn,
Aaron
נִצָּבִ֖ים
niṣ·ṣā·ḇîm
、 לִקְרָאתָ֑ם
liq·rā·ṯām;
to meet them
בְּצֵאתָ֖ם
bə·ṣê·ṯām
מֵאֵ֥ת
mê·’êṯ
– פַּרְעֹֽה׃
par·‘ōh.
וַיֹּאמְר֣וּ
way·yō·mə·rū
、 אֲלֵהֶ֔ם
’ă·lê·hem,
to them
יֵ֧רֶא
yê·re
יְהוָ֛ה
Yah·weh
עֲלֵיכֶ֖ם
‘ă·lê·ḵem
on you
、 וְיִשְׁפֹּ֑ט
wə·yiš·pōṭ;
and judge
אֲשֶׁ֧ר
’ă·šer
הִבְאַשְׁתֶּ֣ם
hiḇ·’aš·tem
to be abhorred
אֶת־
’eṯ-
-
רֵיחֵ֗נוּ
rê·ḥê·nū,
בְּעֵינֵ֤י
bə·‘ê·nê
in the sight
、 פַרְעֹה֙
p̄ar·‘ōh
of Pharaoh
וּבְעֵינֵ֣י
ū·ḇə·‘ê·nê
and in the sight
、 עֲבָדָ֔יו
‘ă·ḇā·ḏāw,
of his servants
לָֽתֶת־
lā·ṯeṯ-
to put
חֶ֥רֶב
ḥe·reḇ
בְּיָדָ֖ם
bə·yā·ḏām
. לְהָרְגֵֽנוּ׃
lə·hā·rə·ḡê·nū.
to kill us .
וַיָּ֧שָׁב
way·yā·šāḇ
מֹשֶׁ֛ה
mō·šeh
אֶל־
’el-
to
、 יְהוָ֖ה
Yah·weh
Yahweh
、 וַיֹּאמַ֑ר
way·yō·mar;
and said
、 אֲדֹנָ֗י
’ă·ḏō·nāy,
Lord
לָמָ֤ה
lā·māh
הֲרֵעֹ֙תָה֙
hă·rê·‘ō·ṯāh
לָעָ֣ם
lā·‘ām
؟ הַזֶּ֔ה
haz·zeh,
this ؟
לָ֥מָּה
lām·māh
זֶּ֖ה
zeh
[is] this
؟ שְׁלַחְתָּֽנִי׃
šə·laḥ·tā·nî.
You have sent me ؟
וּמֵאָ֞ז
ū·mê·’āz
בָּ֤אתִי
bā·ṯî
אֶל־
’el-
to
פַּרְעֹה֙
par·‘ōh
לְדַבֵּ֣ר
lə·ḏab·bêr
、 בִּשְׁמֶ֔ךָ
biš·me·ḵā,
in Your name
הֵרַ֖ע
hê·ra‘
לָעָ֣ם
lā·‘ām
、 הַזֶּ֑ה
haz·zeh;
this
וְהַצֵּ֥ל
wə·haṣ·ṣêl
לֹא־
lō-
not
הִצַּ֖לְתָּ
hiṣ·ṣal·tā
at all
אֶת־
’eṯ-
-
! עַמֶּֽךָ׃
‘am·me·ḵā.